El Camino, waar mensen samenkomen rond psychosegevoeligheid
El Camino Bekegem is een ontmoetingsplaats waar mensen met een psychosegevoeligheid, hun naasten en hulpverleners samenkomen om over hun ervaringen te praten. De ‘Open Kring’ praatgroep die ze elke maand organiseren, kent een groeiende belangstelling. Het uiteindelijke doel: de oprichting van een Soteria-huis, waar een groep jongeren diemet een psychotische crisis doormaken tijdelijk kunnen verblijven in een warme, en veilige en verbonden omgeving. OMAG Citymagazine sprak met Stefaan Huyghebaert, Alan Veys en Sam Deltour, die samen met andere compagnons hun schouders zetten onder het initiatief.
El Camino Bekegem vzw werd als burgerinitiatief opgericht door vrijwilligers met een betrokkenheid bij het thema psychosegevoeligheid. ‘Jongeren die een psychotische crisis doormaken krijgen meestal hulpverlening in de geestelijke gezondheidszorg maar dit moet niet noodzakelijk, komen vaak in de psychiatrie terecht, terwijl dat niet noodzakelijk tot een opname moet leiden. Zo’n crisis is een ingrijpende en erg bevreemdende ervaring, zowel voor de persoon zelf als voor zijn of haar omgeving. Een opname in een ziekenhuis kan een aantal nadelen met zich meebrengen. Het bestaande crisis-aanbod in ziekenhuizen botst op een aantal beperkingen. De hospitalisatie, hoe humaan die ook wordt georganiseerd, Hospitalisaties worden steeds humaner georganiseerd maarmaakt de ontreddering en de vervreemding van iemand die een psychose doormaakt vaak groterkan erdoor toenemen, vooral zeker bij een eerste opname. Mensen komen dan in een omgeving terecht die onvoldoende veilig vertrouwd voelt, wat de crisis niet ten goede komt’, vertelt Alan Veys, een van de kernleden van El Camino. ‘Herstelverhalen van mensen met eigen ervaring leren ons bovendien dat de omgeving van een ziekenhuisafdeling stigmatiserend kan aanvoelen, en dat de verbinding van deze mensen met hun dagelijks leven en hun natuurlijke omgeving hierbij verder verloren kan gaan. Dit alles bemoeilijkt de terugkeer naar de maatschappij na de hospitalisatie’, vult Stefaan Huyghebaert aan.
Open Kringen
Er leven nog steeds veel misvattingen is veel onbegrip vanuitin de maatschappij overvoor mensen met een psychosegevoeligheid. ‘Te vaak wordt er gedacht dat mensen met psychose geen normaal, zelfstandig leven kunnen leiden. Er rust nog steeds een groot taboe op het thema, waardoor mensen niet altijd de woorden vinden om een psychotische crisis een plek te geven in hun levensverhaal’, vertelt Sam Deltour. Omdat er bij de betrokkenen – zowel de jongeren zelf als hun naasten en hulpverleners – een duidelijke nood is om hun verhaal te kunnen doen, startte El Camino Bekegem met de Open Kring. ‘Tijdens deze maandelijkse bijeenkomsten mag iedereen op een open manier zijn of haar ervaringen delen. We luisteren naar elkaar zonder te oordelen, en zo leren we van elkaar.’, licht Stefaan Huyghebaert toe. ‘Dit helpt om het gevoel van stigma te doorbreken en herstelt de verbinding tussen mensen en hun natuurlijke omgeving. Op die manier ontstaat ruimte voor nieuwe perspectieven en gaan mensen zich vlotter opnieuw integreren in de maatschappij’ licht Stefaan Huyghebaert toe.
We merken veel belangstelling voor de Open Kring. ‘Wat wij doen, is uniek. We krijgen veel vragen over onze manier van werken en op verschillende plaatsen in Vlaanderen werden al gelijkaardige initiatieven opgestart die zich lieten inspireren door onze werkwijze en visie. Door op die manier te inspireren en de bewustwording te vergroten, hopen we dat we het leven van mensen met een psychosegevoeligheid en hun naasten aangenamer kunnen maken. Met onze groeiende community van caminards proberen we de en hun problemen uitdagingen bij een psychose samen tekunnen verlichten’dragen’, klinkt het bij Alan Veys.
Soteria-huis
Het uiteindelijke doel van El Camino is de oprichting van een Soteria-huis, waarvan al tal van succesvolle voorbeelden bestaan in het buitenland. Een Soteria-huis is een gewoon huis in het dorp of in de stad – in de gemeenschap dus – waar een aantal mensen gepaste zorg krijgen en waar de veiligheid wordt gegarandeerd die ze nodig hebben, zonder hen van de maatschappij te isoleren. De omkadering wordt verzorgd door de naaste betrokkenen, ervaringswerkers en professionals, die zorgen voor een continue aanwezigheid en kwalitatieve zorg. In een Soteria-huis nemen zowel de cliënten als de leden van het team alle aspecten van het dagelijks leven op zich, en dit in een aangename en huiselijke omgeving. Ze dragen dus samen de verantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen in het huis.
Het Soteria-huis van El Camino zouis het eerste in Vlaanderen worden. ‘Er is echt nood aan zo’n huis, een warme en huiselijke omgeving waar mensen zich niet gestigmatiseerd gewaardeerd voelen en geleidelijk aan hun leven weer kunnen oppikken’, zegt Sam Deltour, die benadrukt dat dit geen ‘tegenbeweging’ is tegen het bestaande GGZ-landschap. Integendeel: een Soteria-huis wil net aanvullend zijn aan het bestaande GGZ-landschap. ‘Naast een sterke betrokkenheid van de familie en de naasten beogen we een nauwe samenwerking met de andere zorgverleners en zorgorganisaties. Dit is namelijk essentieel om de hervalpreventie, nazorg en integratie in de ruimere lokale gemeenschap na de opname te bevorderen.’
Samen onderweg
Momenteel is El Camino Bekegem reeds een ontmoetingsplaats. Maar het wordt te klein dus er wordt volop gezocht naar een nieuwe, betere locatie. Om dit te verwezenlijken, rekent El Camino op giften en sponsoring. ‘We deden organiseerden in 2022 succesvolle crowdfunding waardoor we onze Open Kringen ook in de winter rond het vuur kunnen blijven organiseren. In 2023 deden we een pelgrimstocht naar Santiago de Compostela – de ‘Camino’ waarnaar de vzw genoemd is – om geld in te zamelen om onze activiteiten gratis te blijven organiseren. We hebben onlangs ook een projectdossier ingediend bij de overheid om steun aan te vragen voor de oprichting van een Soteria huis. We hebben nog een lange weg te gaan, maar we zetten door. We geloven 100% in onze missie. We zijn ervan overtuigd dat we door samen te werken het verschil kunnen blijven maken voor alle mensen die betrokken zijn bij psychose.’ besluit Stefaan Huyghebaert.
Lees meer in de herfsteditie van OMAG Citymagazine