7 augustus 2023 – Ik maak een esthetische afdruk van de tijd!
Mysterieuze portretten zonder ogen, neus of mond: zo kun je de creaties van Strook het makkelijkst omschrijven. In die tijdloze creaties schuilen verhalen en finesses die liefhebbers van ‘s mans werk wereldwijd verrassen en bekoren. Strook exposeerde al in onder andere de VS, Thailand, Singapore en Mexico. Ook België omarmt de kunstenaar, die in zijn atelier in de polders verweerde en natuurlijke materialen tot kunst verheft.
Wie geregeld in Brugge of Oostende rondloopt, is vertrouwd met het oeuvre van STROOK (Stefaan De Croock, °1982). Twee van zijn werken hebben al jaren een vaste plek in het straatbeeld. In Brugge is dat aan de hoek van de Speelmansrei en de Noordzandstraat, in Oostende op het Monacoplein, boven de dienst voor toerisme. De beklijvende portretten van Strook bepalen het uitzicht van de stad en zorgen ervoor dat mensen naar boven kijken. En blijven kijken.
“Ik ben iemand die altijd getekend heeft, dat deed ik als kind al”, vertelt De Croock aan CITYMAGAZINE. “Gaandeweg heb ik mijn eigen stijl ontwikkeld. Tekenen op papier werd schilderen op doek, soms in opdracht. In dat proces hebben patines me altijd gefascineerd. Ik schilderde ze eerst na, maar op een bepaald moment besefte ik dat ik ze beter écht kon gebruiken dan ze na te bootsen. Patines zijn een mooie metafoor voor de littekens die iedereen heeft. Sommige ervaringen laten sporen na, die draag je je hele leven mee. In mijn werk heeft elk stukje hout ook zijn eigen geschiedenis. Zo maak ik een esthetische afdruk van de tijd in elke creatie.”
Doordat Strook stukjes geschiedenis samenbrengt in een portret, vertellen die telkens een ander verhaal. Het is het relaas van mensen en wie ze onderweg geworden zijn. In de loop der jaren werden de portretten van Strook steeds abstracter en de emoties krachtiger. Kunstliefhebbers over de continenten heen zijn intussen verslingerd aan zijn werk. Dat raakt, geeft Strook zelf toe.
‘Mensen voelen doorgaans een ‘klik’ bij mijn stukken’
“Als kunstenaar wil je altijd zoveel mogelijk mensen te bereiken. Maar ik had, toen ik hiermee begon, nooit verwacht dat het zo’n vaart zou lopen. Toen ik mijn eerste realisaties met hout maakte, was ik overdonderd door de reacties. De respons is in de loop der jaren alleen maar gegroeid. Mensen voelen doorgaans een ‘klik’ bij mijn stukken, ze zeggen dat ze erdoor ontroerd worden. Het is het mooiste compliment dat je als artiest kan krijgen: dat mensen begrijpen wat je wil uitdrukken of er eigen emoties in herkennen.”
De kracht van Strooks werk schuilt niet alleen in het subtiele lijnen- en kleurenspel, maar ook in de authenticiteit van de materialen die hij uitkiest. Hij is er constant naar op zoek en wordt zelfs opgebeld door projectontwikkelaars die afgedankt hout hebben liggen. Of hij spreekt mensen aan die verbouwen en vraagt wat hij kan recupereren uit de werf. Dat traject is al tien jaar aan de gang. Zo is het atelier van Strook uitgegroeid tot een creatieve vrijhaven propvol planken, latten en houtoverschotten, in 101 maten en formaten.
“Ik gebruik alles wat ik in mijn atelier heb staan en dat blijft een fascinerende zoektocht”, gaat De Croock verder. “Bij een schilderij kun je verf immers mengen en opnieuw mengen. Maar als ik een stuk hout uitkies en erin zaag, kan het alleen kleiner worden. Daar doe ik het vervolgens mee, ik raak nooit aan de originele kleuren. Soms twijfel ik een hele poos voor ik iets uitkies, net omdat de stukken zo ontzettend belangrijk zijn en ik ze maar één keer kan benutten. Mijn werken lijken misschien eenvoudig, maar het blijft moeilijk om de juiste expressie te vatten met louter lijnen en de patines van hout.”
Marmer, metaal en brons
In de lente van 2023 exposeerde Strook opnieuw in eigen land met ‘So Many Signs’. Diskus in Aalst toonde vier weekends lang nieuwe werken met wat de kunstenaar zelf ‘symbolisch geladen materialen’ noemt. Marmer, metaal en brons stonden in Aalst op de voorgrond binnen het oeuvre van Strook. Harder en weerbarstiger dan hout, geeft hij zelf toe, maar even beklijvend door de manier waarop ze in de portretten werden verwerkt.
“Wat maakt ons uniek en verschillend, maar tegelijk gelijk(w)aardig? Dat was de vraag die ik met ‘So Many Signs’ wou beantwoorden”, zegt De Croock. “De portretten uit marmer creëren naar mijn gevoel een universum met andere tijdsdimensies. Iets waarbij we als mensen bijna teniet gaan, vanwege de kracht van die materie. Er straalt wijsheid uit ondanks de kilte. De portretten doen ons beseffen hoe vergankelijk, fragiel en nietig we zijn. Misschien is dat wel de échte kern van het menselijke bestaan.”
Fragiliteit en nietigheid, vervlochten met aangrijpende en uitgekiende esthetiek: het is en blijft zonder twijfel het handelsmerk van Strook. De 100% West-Vlaamse band Het Zesde Metaal vroeg de kunstenaar in 2019 om het coverbeeld van het album ‘Skepsels’ te leveren. In 2021-2022 kreeg Strook een overzichtsexpo in zijn thuisstad Brugge, met eigen werken op drie historische locaties: de Onze-Lieve-Vrouwekerk, de zolder van het Sint-Janshospitaal en het Groeningemuseum, tussen de Vlaamse meesters. Zijn portretten gingen er de confrontatie aan met de eeuwenoude klassieke staatsieportretten van notabelen.
“Uit de blikken op die geschilderde portretten leid je af dat de modellen destijds hunkerden naar een soort vereeuwiging, op hun paasbest. Mijn werken hingen ertegenover met duidelijk zichtbare krassen en littekens aan de buitenkant, in het hout en het marmer dat ik gebruikte. Zo probeerde en probeer ik ons bestaan in de geschiedenis telkens in een ander licht te plaatsen”, besluit De Croock.
Tekst: Benedikte Van Eeghem
Foto’s: © Strook
Lees meer in de zomereditie van OMAG Citymagazine.