Na een drie jaar durende renovatie ben je weer helemaal welkom in het Permekemuseum. Wandel in en rond de voormalige woning van de modernistische kunstenaar en laat de kunstwerken spreken. Ze vertellen het verhaal van Permeke’s werk en leven. De permanente museumopstelling omvat een tachtigtal schilderijen, een zestigtal sculpturen en een zeventigtal tekeningen van de meester. Een bezoek meer dan waard!
Van modernistisch landhuis tot museum
Wie zee en polders zegt, zegt Constant Permeke en omgekeerd. De jonge Permeke verhuisde op zesjarige leeftijd met de hele familie naar Oostende, om er te blijven wonen tot het einde van de jaren 1920. De oorlogsjaren zorgden voor een intermezzo in Engeland, waarna hij zijn stek vond in Jabbeke. In ‘de vier winden’ – zoals het landhuis in 1928 gedoopt werd – kwamen veel van zijn kunstwerken tot stand. De woning is onlosmakelijk verbonden met zijn werk en zijn leven. Het was dan ook zijn uitdrukkelijke wens om na zijn dood het woonhuis om te vormen tot een museum. Zijn oproep viel duidelijk niet in dovemansoren bij de Provincie West-Vlaanderen, die in 1956 het landgoed kocht om het in 1961 open te stellen als museum. In 2018 kwam het domein in handen van de Vlaamse Gemeenschap*. Na drie jaar renovatiewerken is de modernistische parel weer in volle glorie te bewonderen. Maak je klaar voor een ontdekkingsreis doorheen het familiehuis, het schilders- en het beeldhouwatelier.
Een nieuwe kijk op een bijzondere kunstenaar
Het Permekemuseum nodigt bezoekers uit om de kunst van Permeke vanuit nieuwe inzichten te benaderen. Al te vaak wordt de kunstenaar eenzijdig geassocieerd met het schilderen van boeren en vissers in donkere, sombere kleuren. Permeke is echter zoveel meer dan dat. In de nieuwe museumbeleving vertelt elk schilderij, elk sculptuur en elke houtskooltekening een verhaal. Inne Gheeraert, coördinator-curator van het Permekemuseum vat het als volgt samen: “Voor Permeke waren kunst en leven nauw met elkaar verbonden. Zijn oeuvre zindert van levenslustige, rauwe energie, maar ademt ook weemoed. Zijn aandacht ging naar authentieke menselijke thema’s en naar de onderlinge verbondenheid van mensen, met elkaar en met de natuur. In zijn vele landschappen en zeegezichten neemt de natuur het volledig over. Meer nog dan over het onderwerp ging het voor Permeke over het spel en het proces van het creëren, de zoektocht en het experiment, het constant beslissen om door te gaan of los te laten. Hij wou risico’s nemen en grenzen verleggen bij het kiezen van zijn technieken, materialen en formaten, die hij als collages samenbracht. Volledig in de lijn van het modernisme, zocht hij hoe hij zijn beeldtaal telkens opnieuw kon uitvinden.”
“Constant Permeke is een belangrijke modernistische kunstenaar die in de loop van zijn leven erg geprezen werd”, gaat Inne Gheeraert verder. “Hij genoot succes in eigen land en ver daarbuiten. Als jonge kunstenaar sloot hij zich aan bij de progressieve kunststromingen die op dat moment ontkiemden in Brussel en Parijs. Hoewel zijn werk doorgaans tot het expressionisme wordt gerekend, koos Permeke voor een heel eigenzinnig en origineel traject gedreven door een diep humanisme. Het museum toont het internationale belang van de grootmeester. De kunstenaar stond immers met één voet in het Europese modernisme en met de andere in de traditie van onder meer Rembrandt, Rubens en Van Gogh.”
Tijdelijk in de kijker
Het Permekemuseum kende niet alleen een succesvolle heropening, maar pakt ook uit met de tijdelijke tentoonstelling ‘Constant Permeke in tegenlicht’. De expo biedt een verrassende kijk op een dertigtal in het oog springende kunstwerken van Constant Permeke, die zijn verscheidenheid en zijn grensverleggende karakter bevestigen. Het satellietmuseum van Mu.ZEE vzw kon hiervoor uniek werk in bruikleen nemen, zowel uit private collecties en (inter)nationale musea. De tentoonstelling ‘Constant Permeke in tegenlicht’ loopt nog tot 3 november 2024.
Lees meer in de zomer-editie vanaf blz. 68.